Umowa transportowa to porozumienie między dwiema stronami dotyczące przewozu towarów z jednego miejsca do drugiego, niezależnie od tego, czy jest to umowa pisemna, czy ustna.
Zazwyczaj dotyczy ona przewoźnika (osoby lub firmy transportującej towary), ale może również obejmować wynajęte pojazdy i nadawcę (osobę lub firmę wysyłającą towary).
W przypadku ładunków z towarzyszeniem
- WŁASNE TOWARY + WŁASNY POJAZD = BRAK UMOWY TRANSPORTOWEJ
- WŁASNE TOWARY + POJAZD WYNAJĘTY = UMOWA TRANSPORTOWA
- TOWARY INNYCH OSÓB + WŁASNY POJAZD = UMOWA TRANSPORTOWA
- TOWARY INNYCH OSÓB + POJAZD WYNAJĘTY = UMOWA TRANSPORTOWA
W przypadku ładunków bez eskorty
- WŁASNE TOWARY + WŁASNY POJAZD = UMOWA TRANSPORTOWA (ponieważ prom jest aktywnym środkiem transportu)
- WŁASNE TOWARY + POJAZD WYNAJĘTY = UMOWA TRANSPORTOWA
- TOWARY INNYCH OSÓB + WŁASNY POJAZD = UMOWA TRANSPORTOWA
- TOWARY INNYCH OSÓB + POJAZD WYNAJĘTY = UMOWA TRANSPORTOWA

Przykłady przemieszczania towarów na podstawie karnetów ATA i zgłoszeń ustnych
Karnet ATA
ENS nie jest wymagane – jeśli korzystasz z karnetu ATA w celu tymczasowego wprowadzenia towarów i nie przemieszczasz towarów na podstawie umowy transportowej (na przykład osobiście towarzyszycie swoim towarom lub prowadzicie własny pojazd), ENS nie jest wymagane.
ENS wymagane – jeśli towary objęte karnetem ATA są przewożone na podstawie umowy transportowej – zatrudniłeś komercyjnego przewoźnika, spedytora lub firmę spedycyjną (na podstawie umowy pisemnej lub ustnej) do transportu towarów – wówczas należy złożyć ENS.
Deklaracja ustna – np. puste palety/przyczepy
ENS nie jest wymagane – Deklaracje ustne na granicy (lub deklaracje poprzez zachowanie, np. puste palety), jeśli towary NIE są przewożone na podstawie umowy transportowej. Oznacza to, że samodzielnie przewozisz swoje towary.
ENS wymagane – jeśli towary są przewożone przez firmę transportową (tj. na podstawie umowy transportowej), nawet jeśli w innym przypadku kwalifikują się one do zgłoszenia ustnego lub poprzez zachowanie. W takich przypadkach należy złożyć zgłoszenie ENS.
United Kingdom
Republic of Ireland
Polska
România
Republica Moldova
Российская Федерация
Украина
Республика Беларусь
Литва
Латвия
Эстония
Deutschland
Schweiz
Österreich
Lichtenstein
Belgien
Luxemburg
Magyarország
Česká republika
Slovenská republika.
España
Italia
Bulgaria